IV Henrix

IV Henrix
fr. Henri IV
Fransa həmşahzadəsi[d]
9 iyun 1572 – 14 may 1610
Sonrakı	XIII Lüdovik
Şəxsi məlumatlar
Doğum tarixi	13 dekabr 1553[1][2]
Vəfat tarixi	14 may 1610(1610-05-14)[3][4][…] (56 yaşında)
Vəfat yeri	Paris, Fransa krallığı[6]
Vəfat səbəbi	bıçaq xəsarəti[d]
Dəfn yeri	Sen-Deni bazilikası
Həyat yoldaşları	Valualı Marqarita (18 avqust 1572, 18 avqust 1572–24 oktyabr 1599)[3][7][…], Mariya Mediçi (5 oktyabr 1600, 27 dekabr 1600–14 may 1610)[3][8][…]
Uşaqları	XIII Lüdovik[5], Fransalı Elizabet[5], Qaston de Orleans, Henrietta Mariya[5]
Təltifləri
Monoqram
İmzası
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

IV Henrix (fr. Henri IV de France; 13 dekabr 1553^[1][2] – 14 may 1610^[3][4][…], Paris^[6]) — Fransa kralı. IV Henrix Fransada dini müharibələrdən qalib çıxan, quqenotların başıçsı, 1572-ci ildən etibarən Navarra kralı 1589-cu ildən etibarən isə Fransa kralı olmuşdur. Burbonların banisi hesab olunur. IV Henrinin taxta olan hüquqları ölümcül yaralanmış halda öz tərəfdaşlarına Navarra monarxına sadiq qalmağı əmr etmiş III Henri tərəfindən təstiqlənmişdi, lakin yalnız uzunmüddətli mübarizədən onra o, Fransa kralı ola bilmişdi. Öz rəqiblərini zərərsizləşdirmək üçün, Navarralı IV Henrix 1593-cü ilin 25 iyul tarixində katolikliyi qəbul etdi və artıq 1594-cü ilin 22 mart tarixində Parisə kral kimi daxil olmuşdur.^[9] 1595-ci ildə roma papası IV Henrini kilsədən ayrılmasını və kafir elan olunması təhlükəsindən qorumuşdur. Məzhəblərarası mübarizələrə son qoymaq üçün IV Henrix 1598-ci ilin 13 aprelində protestantlara etiqad azadlığı bəxş edən Nant razılaşmasıını imzaladı, yalnız bundan sonra Hugenot müharibələri bitmişdir.

1610-cu ilin mayında katolik Fransua Ravalyakom tərəfindən Parisdə qətlə yetirilmişdir. 1610-cu ilin iyulun birində krallıq abbatlığı olan Sen-Denidə dəfn edilmişdir. Yetkinlik yaşına çatmamış 9 yaşlı oğlu XIII Lüdovikin əvəzinə hakimiyyətə bir müddətlik arvadı Mariya Mediçi gəlmişdir.

1. ↑ ^{1 2} Enrique de Borbon // Diccionario biográfico español (isp.). Real Academia de la Historia, 2011.
2. ↑ ^{1 2} Lundy D. R. Henri IV, Roi de France // The Peerage (ing.).
3. ↑ ^{1 2 3 4} Генрих IV (rus.). // Энциклопедический словарь СПб: Брокгауз — Ефрон, 1892. Т. VIII. С. 356–357.
4. ↑ ^{1 2} Tapié V., Ritter R. Henry IV // Encyclopædia Britannica (ing.).
5. ↑ ^{1 2 3 4 5 6} Kindred Britain.
6. ↑ ^{1 2} Union List of Artist Names (ing.). 2017.
7. ↑ Маргарита Французская (rus.). // Энциклопедический словарь СПб: Брокгауз — Ефрон, 1896. Т. XVIIIа. С. 605.
8. ↑ Мария Медичи (rus.). // Энциклопедический словарь СПб: Брокгауз — Ефрон, 1896. Т. XVIIIа. С. 644.
9. ↑ На самом деле эта, весьма точно характеризующая ситуацию, фраза встречается в анонимном литературном произведении 1622 г. "Les Caquets de l'accouchée" — "Пересуды", в котором её произносит герцог Сюлли в ответ Генриху IV на вопрос, почему он не ходит к мессе так же часто, как король. Посмотреть фрагмент произведения можно здесь Arxivləşdirilib 2022-04-11 at the Wayback Machine